25 10-2023

Phân biệt dòng điện 1 pha, 2 pha và 3 pha

Điện là một trong những yếu tố quan trọng trong cuộc sống sinh hoạt và sản xuất. Để hiểu rõ hơn về dòng điện 1 pha, 2 pha và 3 pha có sự khác biệt như thế nào, phù hợp sử dụng trong điều kiện ra sao? Hãy cùng điện mặt trời Tech South tìm hiểu rõ hơn kiến thức này ngay sau đây.

Table of Contents

Dòng điện 1 pha là gì?

Điện một pha có thể hiểu đơn giản là điện có 2 dây dẫn. Trong đó, có 1 dây nóng và 1 dây lạnh (hay còn gọi là dây lửa và dây mát).

Điện 1 pha sử dụng cho sinh hoạt gia đình, công suất của thiết bị nhỏ, thiết bị không tốn nhiều điện năng. Ở Việt Nam, hiệu điện thế giữa hai đầu dây là 220V. Tuy nhiên trên thực tế ở một số quốc gia khác ví dụ như Nhật Bản, Đài Loan, Hoa Kỳ, điện áp 1 pha theo quy chuẩn thấp hơn: 100V, 110V, 120V

Ưu điểm của dòng điện 1 pha

Dòng điện một pha có chi phí thiết kế thấp.
Dòng điện 1 pha thích hợp sử dụng cho các thiết bị điện gia dụng có công suất thấp.
Sử dụng hiệu quả nhất với các thiết bị có công suất nhỏ hơn 1000 Watt
Việc thiết kế và lắp đặt dòng điện 1 pha sẽ đơn giản hơn so với dòng điện 3 pha.

Dòng điện 2 pha là gì?

Theo quy ước của ngành điện, số pha sẽ được tính bằng với số dây nóng. Vì vậy, điện 2 pha sẽ có 2 dây nóng. Thực tế, điện 2 pha là một loại điện rất đặc biệt.

Sở dĩ khái niệm điện 2 pha ít người biết đến, bởi nó mới được phát minh cách đây không lâu. Thông qua việc nghiên cứu và chế tạo máy ổn áp, dòng sản phẩm ổn áp ra đời sau này có loại có 2 pha lửa. Về cơ bản, máy này sẽ sử dụng 2 dây pha nóng bất kì đấu vào đầu vào (input), không cần dây trung tính, và lấy ra được điện 1 pha ở đầu ra (output).

Hoạt động của dòng điện 2 pha sẽ bao gồm việc nối 2 dây nóng vào đầu vào (input), ở đầu ra ta sẽ được nguồn 1 pha, không cần dùng dây trung tính. Trên thực tế, ở đầu ra cả 2 dây đều là dây nóng tuy nhiên có 1 dây có trị số rất thấp, khoảng từ 3V~5V, vì vậy vẫn tạo ra hiệu điện thế U = 220V để sử dụng cho các thiết bị điện 1 pha.

Dòng điện 3 pha là gì?

Theo kiến thức vật lý phổ thông, điện 3 pha là hệ thống điện gồm 3 dòng điện xoay chiều có cùng biên độ, cùng tần số nhưng lệch nhau về pha một góc 120 độ. Tuy nhiên có thể hiểu đơn giản điện 3 pha là điện gồm có 3 dây nóng và 1 dây nguội. Có 2 cách nối điện 3 pha đó là nối hình sao và nối hình tam giác.

Đường điện 3 pha tương tự như 3 đường điện 1 pha chạy song song, chung 1 dây trung tính. Vì vậy hệ thống điện của chúng ta thường có 4 dây, 3 dây nóng và 1 dây lạnh. Chúng ta có thể thấy rõ điều này khi quan sát các đường dây điện hạ thế quanh khu vực đang sinh sống. Dòng điện 1 pha, 2 pha hay 3 pha ở từng quốc gia, khu vưc sẽ không giống nhau. Vì nó phụ thuộc vào lịch sử, cơ sở hạ tầng, điều kiện kinh tế, công nghệ … và một số yếu tố khác chi phối.

Có thể liệt kê 3 giá trị điện 3 pha như sau :

+ 380V/3F: Việt Nam

+ 220V/3F: Mỹ

+ 200V/3F: Nhật Bản

Điện gia đình bạn đang sử dụng là mấy pha?

Điện 1 pha được sử dụng cho sinh hoạt gia đình là chủ yếu. Và dòng điện 1 pha không thể truyền đi xa như điện 3 pha. Ngoài ra, hầu hết các thiết bị điện gia dụng đều có công suất nhỏ và được thiết kế để sử dụng dòng điện một pha.

Dòng điện 3 pha có sử dụng cho gia đình được không?

Điện 3 pha được sử dụng chủ yếu cho việc truyền tải, sản xuất công nghiệp sử dụng thiết bị điện có công suất lớn để giải quyết vấn đề tổn hao điện năng.

Tuy vậy, trên thực tế, nhiều hộ gia đình có sử dụng hệ thống điện 3 pha sẵn và lắp đặt thêm một chiếc ổn áp 3 pha để lấy đầu ra 220V một pha phục vụ cho sinh hoạt. Đây là cách làm rất tối ưu bởi tận dụng được lợi thế của nguồn cấp 3 pha.

Ưu điểm của dòng điện 3 pha

Dòng điện 3 pha sử dụng dây dẫn có tiết diện nhỏ hơn so với dòng điện 1 pha khi sử dụng để truyền tải điện năng đi xa. Cấu tạo của các thiết bị động cơ sử dụng điện 3 pha cũng đơn giản và có nhiều đặc tính tốt hơn so với các thiết bị sử dụng điện 1 pha.

Đối với các hệ thống tải điện cao áp thì nguồn điện 3 pha có khả năng vận chuyển đi xa tốt hơn do: